Pakistanezi Çengez po përjeton ëndrrën amerikane të çdo emigranti. Pasi
mbaron me rezultate të shkëlqyera në Universitetin e Prinstonit, ai fillon
menjëherë punë në një firmë elitare. I magjepsur nga Nju Jorku dhe nga
historia e tij romantike me një bukuroshe elegante e pasanike, ai pothuajse
po prek me dorë hyrjen në elitën e Manhatanit. Papritur, ndodh 11 Shtatori
dhe heroi ynë ndien një ndryshim në qëndrimin e të tjerëve. Mbi të gjitha,
vetë identiteti i Çengezit i nënshtrohet një shndërrimi sizmik duke
shpërfaqur kështu besnikëri më fundamentale se paratë, pushteti dhe
ndoshta edhe vetë dashuria.
Romani “Fundamentalist pa dashje” ka disa nivele leximi, të cilat ndërthuren
mjeshtërisht dhe na lejojnë perceptimin e një realiteti, të cilin zakonisht do ta
konsideronim si të largët.
Një nivel i parë leximi ka të bëjë me ndjenjën e “të qenit i huaj”. Shqiptarët
kanë qenë dhe vazhdojnë të jenë një popull emigrantësh dhe si të tillë, ky
rrëfim ngre për ta, por jo vetëm, shumë natyrshëm pyetjet: çfarë na bën të
ndihemi të huaj jashtë vendit tonë? Jemi vërtet ne të huajt, apo janë të tjerët
të këtillë?
Një nivel i dytë leximi ka të bëjë me vlerat ose të vërtetat themelore,
fundamentale, pra parimet e një shoqërie. A ndryshojnë ato nga një kulturë
te tjetra dhe nëse po, pse të qenit “fundamentalist” perceptohet si një
zgjedhje negative? Cilat janë parimet që i japin kësaj zgjedhjeje këtë ngjyrim
të errët dhe sa prej tyre janë të keqkuptuara?
“Fundamentalist pa dashje” është përkthyer në 30 gjuhë të botës. Romani
pati një sukses të jashtëzakonshëm te lexuesit, duke shitur më shumë se një
milion kopje, si edhe duke u ekranizuar nën regjinë e Mira Nair-it.